-
Alışveriş sepetiniz boş!
Topaxx; Saç Dökülmesi Nedir
Saç dökülmesi mevsimsel
değişiklikler, stres, demir eksikliği, hormon bozuklukları nedeniyle meydana
gelebilir. Ancak uzun süreli saç dökülmeleri ciddi hastalıkların
belirtilerinden biri olabilir. Mevsimsel değişiklikler, stres, demir eksikliği
ve hormon bozuklukları saç dökülmesine neden olabilir. Ancak uzun süren saç
dökülmeleri ciddi hastalıklardan kaynaklanabilmektedir.
Saç Dökülmesi Nedir?
Sağlıklı
bir saç derisinde ortalama 100 bin adet saç bulunur ve erişkinlerde yıkanma ve
taramaya bağlı olarak günde ortalama 100-150 adet saç teli dökülmesi normal
kabul edilir. Saç dökülmesi; hormonal ve besinsel faktörler, kimyasal
maddelere maruz kalmak, genetik yatkınlık, sistemik hastalıklar, kıl gelişimi
bozuklukları, ilaçlar, psikolojik stres ve saçlı deri hastalıklarına bağlı
olarak ortaya çıkabilmektedir. Sağlıklı bir insanda saç dökülmeleri 2 aya kadar
sürebilmektedir. Yılda 3 kez tekrarlanan saç dökülme süresinin 2 ayı aşması ise
bazı ciddi hastalıkların habercisi olabileceği gibi uzman yardımı alınmasını
gerektirebilir. Saç dökülmesi genellikle tetikleyici faktörden
3-4 ay sonra başlamakta ve bu faktörler tedavi edildikten 6-12 ay sonra normale
dönebilmektedir.
Her
saçın ömür süresi kabaca üçe ayrılır. Büyüme evresi en uzun süren evredir, bu
evrede saç ortalama ayda 1 cm uzar. Bu evreyi tamamlayan saç daha sonra birkaç
hafta süren dinlenme evresine girer. Ortalama 2-3 hafta süren bu evreden sonra
da saç dökülme evresine girecektir. Dökülme evresine giren saç, saç folikülü
ile olan bağlantısını kaybeder ve 2-4 ay içinde dökülür. Bu süre, saça yapılan,
tarama, fırçalama, yıkama işlemleri ile daha da kısaltılabilir ancak
uzatılamaz. Bu sürenin sonunda saça hiçbir şey yapılmasa bile saç kendiliğinden
kayıp düşecektir. Dökülen saçın yerine saç folikülünden yeni saç üretilir.
Bu
döngü bir ömür boyu devam eder. Saçın dış görünüşünden hangi evrede olduğu
anlaşılamaz ve herhangi bir zaman diliminde saçın %85-90’i büyüme evresinde,
%1-2’si dinlenme evresinde, %10-15’i dökülme evresinde olur. Banyo yapılmayan
günlerde “günde 100” saç teline kadar dökülmenin normal kabul edilmesinin
mantığı yukarıda anlatılan saçın fizyolojisinde ileri gelir. Bu evrelerin bilinmesi
saç dökülmelerinde tedavinin neden uzun sürdüğünün anlaşılması bakımından da
önemlidir.
Saç Dökülmesi Neden
Olur?
Mevcut
her saç telinin bir yaşam siklusu vardır. Her saç teli 4- 6 yıl yaşar, sonra
dinlenir ve daha sonra da dökülür. Saçların bu şekilde dökülmesi son derece
doğal bir süreçtir ve günde 50-100 tel saç dökülmesi normal kabul edilir. Eğer
bu sayıdan daha fazla dökülüyorsa, banyo yaparken ele gelen saç miktarı
artmışsa ya da yıkanmış kurulanmış saçı elle çektiğimizde elimize 3-5 adet saç
teli geliyorsa bu durumun ciddiye alınması gerekir. Saç dökülmesinin çok farklı
nedenleri olabilir. Önemli olan bu nedenin saptanması ve uygun tedavinin
yapılmasıdır.
1-Genetik faktörler
Saç
dökülmesinin kadınlarda ve erkeklerde görülme nedenleri farklıdır. Erkeklerde
görülen saç dökülmesi genellikle, genetik olan ve toplumun %50’sinden
daha fazlasında görülen erkek tip hormona duyarlı saç dökülmesidir. Bu tip saç
dökülmesi kroniktir. Yaş ilerledikçe kellik gelişir ve sonuçta saç ekimini
gerektirebilir. Erken yaşlarda başlanan takviye tedavileri mezoterapiler ve PRP
tedavisi dökülme hızını yavaşlatır. Kelliğe gidecek süreyi uzatır.
Bu
tarz dökülmeler kadınlarda da görülmektedir. Özellikle ailesinde kellik
problemi olan bireylerin olduğu kişiler saç dökülmesi riski ile karşı
karşıyadır. Günümüzde 16-18 yaş başlangıçları olan erkek tipi saç dökülmeleri,
genç kızlarda daha fazla sayıda görülmektedir. Geçtiğimiz yıllara oranla bu
duruma daha fazla rastlanmasının nedenleri aşırı stres, dengesiz beslenme, uzun
süreli aç kalma ve hormonal problemler yer almaktadır. Kadın tipinde de
erkeklerdeki gibi bir tedavinin yanında hormonal tedavilerin de eklenmesi ile
başarı oranları artırılabilmektedir.
2-Deri problemleri
Deri
ve iç hastalıkları da saç dökülmesine neden olabilir. Deri kaynaklı
dökülmelerin çoğu deriyi tutan hastalıkların saç derisini etkilemesiyle ortaya
çıkar. Sedef hastalığı, egzamalar, akne, liken hastalığı, aşırı yağlanan deri,
mantar hastalıkları gibi rahatsızlıklarda saç etkilenirse dökülme kaçınılmaz olabilir.
Bu dökülmelerin tedavisi altta yatan deri hastalığının tedavisi ile mümkündür.
3-Yanlış beslenme alışkanlıkları
Besinsel
nedenlere bağlı saç dökülmeleri de sık rastlanan diğer bir faktördür. Sonuçta
saç canlı bir organdır ve onun da beslenmesi kanlanması gerekir. Düzenli ve
dengeli beslenmemek, uzun süreli açlıklar, tek tip beslenme ve karbonhidrat
içeriği yüksek gıdalar tüketmek, sonuçta saçı etkileyip dökebilir. Tedavisi son
derece pratiktir ve dengeli beslenmeye başlanması önemlidir.
4-Vitamin ve mineral eksikliği
Beslenme
problemi olmamasına rağmen saç için gerekli olan vitamin ve minarellerin kanda
eksik olması saçı döken diğer bir nedendir. Eğer B12, D vitamini, folik asit,
biotin, çinko, demir gibi vitamin ve mineralleri düşükse saç beslenemez ve
dökülür. Hatta demir düşüklüğü yokken bile demir takviyesi saç dökülmesini
azaltır. Bu durumlarda eksiğin takviyesi mutlaka bir uzmana başvurularak
giderilmelidir.
Eğer
kişide hormonal problemler varsa, adet gecikmeleri ya da düzensizlikleri,
tüylenme de artış, aşırı akne, kilo alımında hızlanma gibi sıkıntılar yaşıyorsa
bu bulgulara saç dökülmesi eklenmişse bu kez hormonal saç dökülmesinden
bahsedilebilir. Bu problemlerin kaynağının yine adetin 2 ya da 3’üncü
günü yaptırılacak kan tahliliyle belirlenmesi için dermatoloji uzmanına
başvurulmalıdır. Hormonal tedaviler bu tarz dökülmeler konusunda etkilidir.
6-Bazı iç hastalıkları ve ilaç kullanımı
Bazı
iç hastalıkları; tiroit bezi hastalıkları ya da bu hastalıklar için kullanılan
ilaçlar, romatizmal hastalıklar, kullanılan hormonlar, zayıflama hapları,
böbrek üstü bezi hastalıkları, insülin direnci, diyabet, doğum kontrol hapları
ve bazen de bu kontrol haplarının kesilmesi saç döken diğer nedenlerdir. Bu
durumun mutlaka uzman doktorlar tarafından yapılacak muayene ve tetkiklerle
kapsamlı bir şekilde araştırılması gerekir.
Ani
bir saç kaybı başlamışsa son üç ay önce geçirilen ameliyatlar, ateşli hastalıklar,
ilaç toksisiteleri, kan kaybı, şiddetli travma düşünülmesi gereken nedenler
arasında olabilir.
7-Doğum ve kemoterapi süreci
Tüm
bunların dışında iki spesifik saç dökülme nedeni vardır.
·
Biri doğumlardan 2-3 ay sonra başlayan pospartum
dökülmedir. Hamilelik boyunca dökülmesi gereken ama dökülmemiş saçların aniden
hep birlikte dökülmesinden kaynaklanır. Uzman kontrolünde yapılacak takviyeler
bu konuda rahatsızlığın giderilmesinde katkıda bulunur.
·
Bir diğeri kemoterapi alan
hastalardaki saç dökülmesidir. Son yıllarda daha modern ilaçların
kullanılmasıyla bu dökülmeleri daha az görülmektedir ancak zaten tedavi
tamamlandığında kendiliğinden toparlanmaya eğilimli bir durumdur.
8-Kozmetik etkenler
Kozmetik
alışkanlıklarının artması mekanik kimyasal ve fiziksel saç dökülmelerine neden
olan diğer faktörlerdir. Yani saçları sıkı bağlamak, iç boneler, aşırı ısıya
maruz bırakılan fön işlemleri, saç rengini açmak için kullanılan boyalar,
açıcılar, düzleştirici yöntemler saça dışarıdan zarar vererek saç kaybına neden
olmaktadır. Bu durumda tek tedavi saçların bu uygulamalara maruz kalmasını
önlemektir. Saçlar için gerekli takviye ve bakım işlemlerini uygulamak yeniden
istenilen görünüme kavuşulmasını sağlar.
Aşırı
stres her hastalığa olduğu kadar saç dökülmesine neden olan diğer bir sebeptir.
Depresyon, anksiyete, psikozlar ve de bunların tedavisinde kullanılan ilaçlar
saçı etkileyip dökülmesine neden olabilmektedir.
Saç
günlük yaşamda pek çok faktörden kısa sürede etkilenebilen canlı bir organdır.
Kişinin hayatında yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunda bu bilgiler ışığında
birey önce kendisini tartıp, daha sonra gerekiyorsa bir dermatoloji uzmanından
yardım almalıdır. Çünkü bu konuda çevreden gelen yanlış yönlendirmeler ve
kulaktan dolma bilgiler, hastaların zaman kaybetmesine neden olabilmektedir.
Eğer altta yatan önemli bir neden varsa tanı ve tedavide geç kalınması söz
konusu olabilir. Bunun dışında saç dökülmesini önlemek ve dökülen saçların
yeniden çıkmasını sağlamak düşüncesi ile bilinçsiz uygulanan maske ve
karışımlar saçlara daha çok zarar vererek geri dönüşümü olmayan hasarlara neden
olabilir.
Saç Dökülmesi
Çeşitleri
Erkek Tipi Saç
Dökülmesi
Genetik
zeminde androjenlerin etkisiyle ortaya çıkan saç dökülmesine “Androgenetik saç
dökülmesi” denir. Erkeklerin yaklaşık yarısında, kadınların ise %20-25’inde
görülür. Hastalar zaman zaman saç dökülmesinin şiddetlendiğini söylese de
genellikle telojen saç dökülmelerinin tersine sinsi bir dökülmedir ve yıllar
içinde tablo oturur. Bazen hastalar saç dökülmesinden ziyade saçının
inceldiğini daha çok fark eder. Temel olarak saçın tepe kısmında saçların
inceldiği görülür ve saçın arka kısmına göre bir seyrelme fark edilir.
Özellikle kadınlarda başlangıç dönemlerinde tanı koymak zordur ve başka saç
dökülmesi ile giden tablolarla kolayca karışabilir. Tedavinin yıllar süreceği
bilinmelidir.
Saç Kıran Tipi Saç
Dökülmesi
Alopesi
areata; aniden ortaya çıkan, değişik çaplarda, bir ya da birkaç tane yuvarlak,
tamamen saçsız alanlarla karakterize, sık gözlenen bir hastalıktır. Halk
arasında “saçkıran” adı ile bilinir; ancak adının çağrıştırdığının aksine
mantar hastalığı değildir ve bulaşıcı özelliği yoktur. Sadece saçta değil,
sakal bölgesinde de görülebilir. Genellikle birkaç ay ya da yıl içinde tedavi
ile geriler. Eğer saç dökülmesiniz devam ediyorsa bunu hafife almayın.
Süreklilik gösteren dökülmelerde bir dermatoloji uzmanına başvurup muayene
olmak ve gerekli testleri yaptırıp tedavi yoluna gitmek çok önemlidir.
Tirot Hormonlarına
Bağlı Saç Dökülmesi
Tiroitbezinin az çalışması
yani hipotiroidi durumunda yaygın saç kaybı ya da vücut kıllarında kayıp
görülebilmektedir. Tiroit hormonu tedavisi sonrası ortalama 8 haftada saçlar
normal haline dönmeye başlamaktadır. Uzun süreli hipotiroidide kalıcı kök kaybı
gelişmekte olup tiroit bezinin çok çalışması yani hipertiroidizm ise saç
dökülmesi sebebi olabilmektedir.
Vitamin Eksikliğine
Bağlı Saç Dökülmesi
Doğum
sonrası özellikle 1-4’üncü aydan itibaren hormonal değişimlere bağlı olarak saç
dökülmesi başlayabilir ve genellikle 6 aydan kısa sürer. Kadın hastalarda özellikle
saçların ön bölgelerinde seyrelme, akne, adet düzensizliği, tüylenmede artış
gibi problemler olduğunda cinsiyet hormonlarının düzeyini kontrol etmek
gerekmektedir. Diffüz yani tüm saçlı deriyi kapsayan saç kaybından yakınan
kadınların %70’inde demir eksikliği saptanmaktadır. Kansızlık olmadan sadece
demir depolarının azalması bile saç dökülmesine yol açabilmektedir.
Çinko,
biotin, B12 vitamini, folik asit eksikliği ve D vitamini eksikliği de saç
dökülmesine neden olmaktadır. Sıkı diyetlere başladıktan yaklaşık 1-6 ay
sonrasında saç dökülmesi oluşabilmektedir. Vücuttaki protein depolarının
azalması, kıl hücrelerinde yetersiz protein üretimine ve kıl kaybına yol
açmaktadır. Yüksek ateşli hastalıklar veya geçirilen cerrahi müdahalelerden 2-5
ay sonra saç dökülmesi görülebilmektedir.
Bazı
tansiyon ilaçları, kolesterol düşürücü ilaçlar, tiroit hormonunu düşürücü
ilaçlar, doğum kontrol hapları, psikiyatride kullanılan bazı ilaçlar, A
vitamini ve türevi bazı ilaçlar saç dökülmesine neden olabilmektedir. Saç
kaybının kendisi de stres düzeyini artırabilmekte ve bir kısır döngüye neden
olabilmektedir. Özellikle 2 aydan uzun süren saç dökülmesi önemsenmelidir ve
altta yatan farklı hastalıkların olabileceği göz önünde bulundurularak bir uzmana
başvurulmalıdır.
Diş Çürüklerine Bağlı
Saç Dökülmesi
Birden
ortaya çıkan saçkıran ve saç dökülmelerinin sebebi dişlerdeki çürüğün,
dolayısıyla enfeksiyonların saçlar üzerindeki bir etkisi olabilir. Diş
rahatsızlıklarıyla vücuda giren bakterilere karşı mücadele eden bağışıklık
mekanizmasının kendi sağlıklı vücut hücrelerine de zarar verebilmektedir. Bu
durumda da bağışıklık sistemi saç köklerine etki etmekte ve saç dökülmesine
sebep olmaktadır. Bu sebeple diş çürüklerinin tedavisi ve dolayısıyla saç
dökülmelerini önlemek için diş hekimine muayene olmak şarttır.
Erkeklerde Saç
Dökülmesi
Saç dökülmesi erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülür. Saç dökülmesinin erkeklerde, kadınlara oranla yüksek olması, dökülmeye yol açan 5 alfa redüktaz adlı enzimin kadınların vücut yapısında daha az olmasından kaynaklanmaktadır. Kadınlarda bu enzimin yerine aromataz enzimi fazladır. Saç dökülmesi sorunundan daha çok erkekler etkilendiğinden, piyasada satılan ürünlerin erkeklere yönelik olmasından ötürü, kadınlar bu konuda şanssız sayılabilmektedir. Çünkü aromataz enzimi yüzünden, bu ürünler kadınlarda etkili olamaz. Ancak saç ekimi yöntemleri oldukça ilerlediği için kadın ve erkek, bu sorunu yaşayan herkese çözüm olacaktır.
Kadınlarda Saç
Dökülmesi
Kadınlarda
saç dökülmesinin en büyün nedeni genetik faktörlerdir. Bu etkenler
yüzünden saçlar incelir ve dökülme eğilimi göstermektedir. Bu durum ilerleyen
aşamalarda kelliğe kadar gidebilecek sorunların yaşanmasını sağlayabilmektedir.
Demir eksikliğine bağlı kansızlık çekilmesi, hormonal dengesizlikler, stresli bir yaşam, tiroit hormonu sorunları, doğum sonrasında yaşananlar, hamilelik, emzirme dönemi, menopoz süreci, doğum kontrol hapı kullanımı kadınlarda saç dökülmesinin arttığı dönemler olarak görülmektedir. Saçlara sık uygulanan boya işlemlerinde perma, röfle ve fön gibi etkenler kadınlarda saç dökülmesine neden olmaktadır.
Saç Dökülmesi Nasıl
Önlenir?
Saç
dökülmesi tedavisinde öncelikle tanı doğru yapılmalıdır. Öncelikle saç
dökülmesinin nedenlerini ve dökülme tipini öğrenmek gerekir. Dermatoloji uzmanı
muayenesi ile dökülmeye yol açan faktörler belirlenerek uygun tedavi planlanır.
Saç dökülmesi yaşayan kişilerin saça ve saç derisine zarar verebilecek saç
bakım ürünlerinden kaçınmaları gerekir. Özellikle proteinden zengin bir
beslenme düzenine geçilmeleri çok önemlidir. Dökülme, vitamin eksiklikleri
nedeniyle oluştuysa mutlaka eksik vitamin yerine konulmalıdır. Tiroit ya da
farklı bir hastalığa bağlı oluşan saç dökülmelerinde ise öncelikle hastalığın
tedavisine yönelik bir yol izlenmelidir.
Saç
dökülmesini önlemek için pek çok farklı tedavi yöntemi bulunmaktadır. Bunlar;
İlaç Tedavisi
Saç
dökülmesini önlemek ve var olan saçların kalınlaşmasını sağlayan FDA onaylı
ilaçlar hekim kontrolünde kullanılabilir. İlaç tedavisi saçların inceldiği ve
zayıfladığı bölgelerde, yeni başlamış hafif-orta derecede saç dökülmesini
önlemek için yararlı olabilir. İlaçların etkisi; saç sayısını arttırma,
incelmiş saçları kalınlaştırma ve saçların daha fazla dökülmesini engelleme
şeklinde olmaktadır.
İlaç
tedavisinin başın ön ve üst bölgelerindeki tam saç kayıplarında etkisi yok veya
çok azdır. Tam saç kayıplarında saç kökü hücreleri ölür ve yeni bir saç
üretemez. Bu evrede yeni saç çıkarma konusunda hiçbir ilaç faydalı olmaz.
Saç Mezoterapisi
Saç
mezoterapisi saç dökülmesinde oldukça sık kullanılan etkili bir tedavi
yöntemidir. Saç mezoterapisi saçın sağlıklı büyüyüp gelişebilmesi için
gerekli olan vitamin, antioksidan, mineral ve dolaşım düzenleyici maddelerin
bir mikro iğneler ile saçlı deriye doğrudan enjekte edilmesi sürecini içerir.
Yaklaşık olarak 1 cm aralıklarla enjekte işlemi sağlanmaktadır. Daha sonra saç
derisine masaj uygulanmaktadır.
Hem
erkeklere hem de kadınlara rahatlıkla uygulanabilen saç mezoterapisi 5 gün ara
ile ortama 5-10 seans olarak yapılmalıdır. Uygulama sırasında herhangi bir acı,
ağrı hissedilmemektedir. Saç mezoterapisi her yıl bir kür şeklinde
uygulanabilir. Bazen aylık destek takviye şeklinde de devam edilebilir. Bu
sayede saç dökülmeleri durdurulmakta ve yeni daha güçlü saçların çıkması
sağlanmaktadır. Saç mezoterapisinin ilk seansından itibaren farklılık
hissedilebilmekte, saçlar eski canlı ve parlak görünümüne kavuşabilmektedir.
PRP Saç Tedavisi
Saç
dökülmesi sorunu yaşayan kişilerin en etkin sonuçlar aldığı yöntem olan PRP işlemi de
hastanın kendi kanının alınıp belirli işlemlerden geçirilmesi ile
yapılmaktadır. Burada fibroblast denilen ve kökleri besleyecek, gelişimini
sağlayacak olan kısım ayrılır ve dökülen bölgeye enjekte edilir. Bu yöntem
özellikle genetik dökülmelerde çok etkilidir. Saç mezoterapisi de yine genetik
dökülmesi olanlara PRP ile kombine uygulanabilir.
Saç Ekimi
Saç
ekimi özellikle erkek tipi saç dökülmesi olan kişilere
uygulanabilir. Erkek tipi saç dökülmesi genetik olarak buna yatkın bireylerde
erkeklik hormonunun etkisi ile gelişir. Saç folikülü etrafında saçı üreten
hücreler, zaman içinde bu hormonun etkisiyle ölür. Böylece saç, önce incelir,
ardından uzamamaya başlar ve en sonunda tamamen dökülür. Bu durumdaki
hastalarda saç ekimi en kesin ve kalıcı tedavi şeklidir.
Çocuklarda Saç
Dökülmesi Neden Olur?
Saç
dökülmesi her ne kadar ileri yaşlarda görülse de, stres ve bazı hastalıklar
nedeniyle çocuklarda da görülebilir.
Çocuklarda saç dökülmesi genellikle halk arasında ‘’saç kıran’’ ismiyle bilinen ‘Alopesi Areata’ nedeniyle oluşur. Hem kız hem de erkek çocuklarda görülebilen bu rahatsızlık, ergenlik boyunca da devam edebilir. Bu tip dökülmeler 1-2 santim çapında dairesel dökülmeler olarak kendini gösterir